Timoer | |
---|---|
Mirza, Beg, Khan | |
’n Timoeridiese tekening van Timoer.
| |
Regeer | 1370–1405 |
Volle naam | Timoer Lenk |
Geboortenaam | Timoer |
Titels | Khan, khagan |
Gebore | 9 April 1336 |
Geboorteplek | Kesj |
Oorlede | 18 Februarie 1405 (op 68) |
Sterfteplek | Otrar, Syr Darya |
Begraafplaas | Gur-e Amir, Samarkand |
Voorganger | Amir Husayn |
Opvolger | Khalil Sultan |
Adellike huis | Timoerid |
Vader | Muhammad Taraghai |
Moeder | Tekina Mohbegim |
Geloof | Islam |
Timoer (9 April 1336 – 19 Januarie 1405) was ’n 14de-eeuse Turks-Mongoolse krygsheer en die stigter van die Timoeridiese Ryk. Hy was ook bekend as Timoer Lenk, Tamerlane en Tamburlaine.
Timoer is gebore in Kesj, wat tans bekend staan as Sachrisabz (in die omgewing van Samarkand, Oezbekistan). Hy het sy hele lewe lank oorlog gevoer en het selde langer as ’n paar jaar op een plek gebly. Hy wou ’n nuwe ryk skep op die fondamente van die gevalle Mongoolse Ryk. Hoewel hy ’n militêre genie was — hy het nie ’n enkele veldslag verloor nadat hy in 1370 ten volle aan die bewind gekom het nie — het hy nie geweet hoe om oproerige regerings onderdanig te maak nie. Dit het beteken hy moes gebiede oor en oor verower as hulle in opstand kom. Meestal het dit met onmenslike wreedhede gepaard gegaan, soos die bou van torings met afgekapte koppe. So het hele gebiede ontvolk geraak. Hy is daarom van China tot in Wes-Europa gevrees.
Timoer het oor ’n ryk regeer wat tans strek van Suidoos-Turkye, Sirië, Irak en Iran deur Sentraal-Asië, wat insluit dele van Kazachstan, Afganistan, Armenië, Azerbeidjan, Georgië, Turkmenistan, Oezbekistan, Kirgistan en Pakistan tot selfs by Kashgar in China. Tydens sy bewind is na skatting sowat 17 miljoen mense om die lewe gebring, wat neerkom op omtrent 5% van die destydse wêreldbevolking.[1][2]
Timoer is in die winter van 1405 in Otrar, Kazachstan, oorlede terwyl hy opgeruk het teen sy grootste vyand, China se Ming-dinastie. Ná sy dood het sy ryk vinnig van die kaart af verdwyn. Ná die onafhanklikwording van Oezbekistan word sy dade egter weer dikwels in herinnering geroep omdat dié gebied tydens sy bewind gebloei het soos nooit tevore nie.[3]